Hoe kies je het juiste straalmiddel? Keuzehulp van Holland Mineraal
Het kiezen van het juiste straalmiddel is essentieel voor een succesvolle oppervlaktebehandeling. Of je nu roest wilt verwijderen, verf wilt strippen, een coating wilt aanbrengen, of een oppervlak wilt ontbramen of reinigen: het straalmiddel bepaalt het eindresultaat.
Bij Holland Mineraal vind je een compleet assortiment straalmiddelen voor elke ondergrond: van staal tot hout, van beton tot aluminium. In dit artikel leggen we je stap voor stap uit hoe je het juiste straalmiddel kiest, afhankelijk van:
het materiaal,
wat je wilt verwijderen,
de gewenste afwerking,
en of je straalmiddel wilt hergebruiken of niet.
1. Welk straalmiddel past bij jouw ondergrond?
De ondergrond die je wilt behandelen, is een van de eerste en belangrijkste factoren bij het kiezen van een straalmiddel. Verschillende materialen vereisen verschillende benaderingen en straalmiddelen om de beste resultaten te behalen zonder schade aan te richten:
- Hout: Voor het stralen van hout heb je zachte straalmiddelen nodig die het hout niet of minder beschadigen. Je kunt ook kiezen voor fijnere en lichtere korrels. Deze zullen minder hard aankomen tegen het kwetsbare hout. Bijvoorbeeld Speedblast D of E, Provine, Glasparels of een andere fijne korrel <0,5mm.
- Beton: Bij beton zijn straalmiddelen zoals Speedblast en SC Silicaat ideaal. Deze middelen zijn hard genoeg om hardnekkige verontreinigingen te verwijderen zonder het beton (teveel) te beschadigen.
- Staal: Staal vereist hardere en vaak scherpe straalmiddelen zoals Korund, Speedblast, Steelgrit, Steelshot en RVS Shot/Grit. Deze middelen zijn effectief in het verwijderen van roest, verf en andere hardnekkige materialen. Bij eenmalig gebruik van het straalmiddel is Excellent Grit erg geschikt.
- Aluminium: Aluminium is een zachter metaal en vereist daarom vaak zachtere straalmiddelen zoals Glasparels en Softblast, die het oppervlak reinigen zonder (teveel) schade aan te richten.
- Kwetsbare en gevoelige ondergronden: Voor het stralen van kwetsbare en gevoelige ondergronden, zoals bijvoorbeeld metselwerk, kalkzansteen, natuursteen, diverse metaalsoorten etcetera, is Provine een goede keuze vanwege zijn milde maar effectieve straaleigenschappen.
2. Welk straalmiddel heb je nodig om roest, verf of vuil te verwijderen?
De aard van de vervuiling of het materiaal dat je wilt verwijderen, bepaalt welk straalmiddel het meest geschikt is voor je project:
- Roest en corrosie: Om roest en corrosie effectief te verwijderen van stalen oppervlakken, zijn harde en schurende middelen zoals Korund, Speedblast, Steelgrit, Excellent Grit of Prominent Grit aan te raden. Meer weten over roest en corrosie verwijderen? Bekijk dan:
- Verf en coatings: Voor het verwijderen van oude verflagen of coatings heb je krachtige straalmiddelen nodig zoals Korund, Steelgrit, Provine en Eminent Grit, die door de lagen heen kunnen dringen zonder het onderliggende materiaal te beschadigen.
- Graffiti: Graffiti kan hardnekkig zijn, vooral op poreuze oppervlakken zoals beton en baksteen. Speedblast, Prominent Grit en SC Silicaat zijn zeer effectief in het verwijderen van graffiti zonder de ondergrond te(veel) beschadigen.
- Vuil en vet: Voor het reinigen van oppervlakken van vuil, vet en andere verontreinigingen zijn zachtere straalmiddelen zoals Glasparels en Softblast ideaal, omdat ze het oppervlak schoonmaken zonder schade aan te richten.
In de video hieronder laten we zien hoe verf wordt verwijderd met het hoogwaardige straalmiddel Provine.
3. Straalmiddelen voor gladmaken, peening en ontbramen
Naast het verwijderen van ongewenste materialen, kan stralen ook gebruikt worden om oppervlakken glad te maken of voor te bereiden voor verdere behandeling. Hiervoor zijn specifieke straalmiddelen nodig:
- Ontbramen: Na het productieproces kunnen scherpe randen of bramen aanwezig zijn die verwijderd moeten worden. Steelshot, Steelgrit en RVS Shot/Grit zijn zeer geschikt voor het gladmaken van deze randen.
- Shot peenen: Shot peenen is een proces waarbij kleine bolletjes met hoge snelheid tegen een oppervlak worden gestraald om de materiaaleigenschappen te verbeteren. Dit wordt vaak gebruikt voor het versterken van metalen onderdelen. RVS Shot/Grit en Steelshot zijn hiervoor de beste keuzes.
4. Straalmiddel voor het verwijderen van coatings
Coatings, zoals verf of andere beschermende lagen, kunnen lastig te verwijderen zijn zonder het onderliggende materiaal te beschadigen. Voor dit soort taken heb je specifieke straalmiddelen nodig:
- Verwijderen van coatings: Harde straalmiddelen zoals Korund, Steelgrit en Eminent Grit zijn zeer effectief in het verwijderen van coatings van metalen oppervlakken. Deze middelen kunnen door de coating heen dringen en deze verwijderen zonder het metaal te beschadigen.
"Het verwijderen van coatings vereist precisie en kracht. Bij Holland Mineraal bieden we straalmiddelen zoals Korund, Steelgrit en Eminent Grit die de klus klaren zonder het onderliggende metaal te beschadigen." - Sven Boonk, Specialist in Straalmiddelen bij Holland Mineraal
5. Hoe beïnvloedt de korrelgrootte van het straalmiddel het resultaat?
De grootte van het straalmiddel heeft invloed op de resulterende ruwheid van het oppervlak. De diameter van het straalmiddel varieert grofweg tussen de 0,1 en 1 mm. De maat van straalgrit wordt vaak uitgedrukt in de zogenaamde mesh-grootte, wat staat voor het aantal zeefdraden per vierkante inch. Soms wordt het straalgrit omschreven met twee cijfers, zoals 50/70. Dit betekent dat 95% van het straalgrit door een 50-zeef valt, maar niet door de 70-zeef.
6. Wat is de invloed van hardheid op de werking van straalmiddelen?
De hardheid van het straalmiddel bepaalt in grote mate de ruwheid van het oppervlak en is gerelateerd aan de stofproductie. Hieronder een overzicht van de hardheid van verschillende straalmiddelen en hun levensduur in cycli:
| Straalmiddel | Hardheid (Moh) | Levensduur (cycles) |
|---|---|---|
| Korund | 9 | 15-25 |
| Glasparels | 5-6 | 5-35 |
| Stalen shot | 8 | 2200 |
| Stalen grit | 8 | 1600 |
| Plastic straalmiddel | 3-4 | 8-10 |
| Sodium bicarbonaat | 2,5 | - |
| Walnootschaal | 4 | 4-5 |
7. Hoeveel stof produceert een straalmiddel?
Het juiste straalmiddel kiezen is ook belangrijk vanwege de stofproductie. Straalmiddelen kunnen veel of juist weinig stof genereren, en dat verschilt sterk per type. Sommige korrels breken sneller uit elkaar dan andere straalmiddelen, waardoor er meer stof vrijkomt.
De vorm van het straalmiddel speelt ook een rol: afgeronde straalmiddelen zoals ‘shot’ gaan langer mee dan kantige straalmiddelen zoals grit. Bij het kiezen van een straalmiddel is het belangrijk om een balans te vinden tussen vorm, breekgedrag en gewenste afwerking. Een harder straalmiddel levert niet automatisch meer (of minder) stof op, het is vooral de korrelvorm en hoe snel de korrel versplintert die de stofproductie bepalen.
8. Welk straalmiddel kies je voor efficiënt luchtverbruik?
Bij persluchtstralen wordt een significante hoeveelheid perslucht gebruikt. Het persluchtverbruik is voornamelijk afhankelijk van de nozzle-diameter en de werkdruk (bar) waarmee je straalt. Daarnaast is het belangrijk om te weten welke straalsnelheid wordt bereikt en welke ruwheid het eindproduct zal hebben. Dit helpt je om de efficiëntie van je straalproces te optimaliseren en het juiste compromis te vinden tussen luchtverbruik, reinigingssnelheid en oppervlaktekwaliteit.
9. Kun je straalmiddel hergebruiken? Zo bespaar je kosten
Bij het stralen is het belangrijk om niet alleen te kijken naar het juiste straalmiddel en de straalinstallatie, maar ook naar de efficiëntie van het recyclingproces van het straalmiddel. Een goed gerecycled straalmiddel kan de kosten aanzienlijk verlagen en de efficiëntie van je straaloperaties verhogen. Er zijn twee types straalmiddel recycling:
- Rechtstreekse recycling vanuit de trechter: Bij deze methode wordt het gebruikte straalmiddel direct teruggevoerd naar de straalinstallatie vanuit de trechter. Dit is een eenvoudige en snelle manier om straalmiddel te hergebruiken, maar het is minder effectief in het verwijderen van verontreinigingen en gebroken deeltjes.
- Recycling met elevator, windzifter en silo: Deze methode omvat een meer geavanceerd systeem waarbij het gebruikte straalmiddel wordt opgevangen door een elevator, die het naar een windzifter en vervolgens naar een silo transporteert. De windzifter scheidt stof en fijne deeltjes van het straalmiddel, waardoor alleen het bruikbare materiaal wordt teruggevoerd naar de straalinstallatie. Dit systeem is effectiever in het handhaven van de kwaliteit van het straalmiddel en vermindert de hoeveelheid afval.
"Het juiste type recycling hangt af van het gebruikte straalmiddel en de straalinstallatie. Voor Korund gelden andere recyclingkeuzemogelijkheden dan voor RVS shot. Bij Holland Mineraal kunnen we je helpen bij het kiezen van de juiste recyclingoptie en afzuiginstallatie, zodat je een efficiënt en kostenbesparend straalproces hebt." - Sven Boonk, Specialist in Straalmiddelen bij Holland Mineraal
10. Straalmiddel en afzuiging: waarom dit cruciaal is voor veiligheid
Een goed gekozen afzuiginstallatie is cruciaal voor een efficiënt straalproces. Een te laag debiet kan ervoor zorgen dat leidingen vol komen te liggen met kostbaar straalmiddel of stof, terwijl een te hoog debiet kan zorgen voor het wegzuigen van kostbaar straalmiddel. Het juiste debiet zorgt voor een schoon zicht in de straalcabine en voorkomt verstopte leidingen en filterpatronen.
Conclusie
Het kiezen van het juiste straalmiddel is cruciaal voor het behalen van optimale resultaten in je oppervlaktebehandelingen. Door rekening te houden met de ondergrond, de aard van de vervuiling of coating die je wilt verwijderen, de grootte en hardheid van het straalmiddel, en het gewenste eindresultaat, kun je het meest geschikte straalmiddel selecteren.
Welke soorten straalmiddelen kies je?
Bij Holland Mineraal bieden we een breed scala aan straalmiddelen, elk met hun eigen specifieke toepassingen en voordelen. Hieronder vind je een overzicht van de beschikbare straalmiddelen en hun toepassingsgebieden:

Advies nodig?
Bij Holland Mineraal staan we altijd klaar om je te helpen met deskundig advies en hoogwaardige producten voor elke straaluitdaging.
Veelgestelde vragen over straalmiddelen
Wat is het beste straalmiddel voor staal?
Voor staal adviseren wij een hard en hoekig straalmiddel zoals Korund of Steelgrit. Deze middelen zijn effectief bij het verwijderen van roest, walshuid en oude verflagen.
“Korund en Steelgrit zorgen voor een agressieve werking met hoge efficiëntie – ideaal voor staal.” – Sven Boonk, straalmiddelspecialist bij Holland Mineraal
Welk straalmiddel gebruik je voor hout?
Hout vraagt om een mild straalmiddel dat het oppervlak niet beschadigt. Geschikte keuzes zijn Glasparels, Provine of fijne gradaties van Speedblast (type D of E).
Wat is het verschil tussen grit en shot?
Grit is hoekig en zorgt voor een agressieve werking. Het wordt gebruikt voor het verwijderen van roest en coatings. Shot is rond en wordt ingezet voor toepassingen zoals peening of het gladmaken van oppervlakken.
Welk straalmiddel is geschikt om roest te verwijderen?
Voor het verwijderen van roest op metalen oppervlakken zijn Korund, Steelgrit, Speedblast en Excellent Grit zeer geschikt.
“Bij hardnekkige roestvorming wil je een scherp, herbruikbaar straalmiddel met een hoge Moh-waarde.” – Sven Boonk
Kun je straalmiddel hergebruiken?
Ja. Sommige straalmiddelen, zoals Steelshot, Steelgrit en Glasparels, zijn herbruikbaar en kunnen meerdere keren worden ingezet, zeker bij gebruik van een goed recyclingsysteem.
Welk straalmiddel produceert weinig stof?
Steelshot en RVS Shot produceren weinig stof en zijn daardoor geschikt voor gebruik in gesloten installaties. Ook de vorm (rond) en hardheid (hoger) zorgen voor minder breuk en dus minder stof.
Hoe beïnvloedt de korrelgrootte het straalresultaat?
Grove straalmiddelen geven een grof en ruw oppervlak, geschikt voor sterke hechting van coatings. Fijnere korrels zorgen voor een gladder resultaat. De korrelgrootte wordt vaak aangeduid in mesh (bijv. 50/70).
Wat is een geschikt straalmiddel voor aluminium?
Aluminium is een zachter metaal en vereist mildere straalmiddelen zoals Glasparels of Softblast, die reinigen zonder het oppervlak te beschadigen.
Wat kost straalmiddel per kilo?
De prijs van straalmiddelen varieert afhankelijk van het type, de korrelgrootte en of het middel herbruikbaar is. Voor actuele prijzen en offertes kun je contact met ons opnemen.
Welke straalmiddelen zijn geschikt voor het verwijderen van coatings?
Bij het verwijderen van harde coatings gebruik je het best een scherp en hard straalmiddel zoals Korund, Steelgrit of Eminent Grit.
Kun je advies krijgen over het juiste straalmiddel?
Ja, bij Holland Mineraal denken we graag met je mee. Neem contact op voor persoonlijk advies op basis van jouw toepassing en gewenste resultaat.